Φασόλης

Αποθετήριο Νο883

Συρτός. Πρόκειται για τραγούδι με την έννοια ότι οι στίχοι που λέγονται διηγούνται ιστορία. Ουσιαστικά, πρόκειται για ρίμες οι οποίες "φορέθηκαν" σε προϋπάρχουσα μελωδία.

Οι στροφές αποτελούνται από ομοιοκατάληκτα
ιαμβικά δεκατρισύλλαβα δίστιχα. Εκτιμάται ότι οι ρίμες αυτές φτιάχτηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα.
Η μελωδία στο τραγουδιστικό μέρος θυμίζει αυτή του τραγουδιού "Εβραιοπούλα" στην εκτέλεση του Χ. Πυρρή (1929). Ο Α. Τρούλλος διασώζει μαρτυρία από το
Κάστρο όπου αναφέρονται οι στίχοι της "Εβραιοπούλας":


Ενα Σαββάτο βράδυ μια Κυριάκη πρωί κλπ

Είναι πιθανόν να ήταν γνωστή και η μελωδία και πάνω σε αυτήν μπήκαν οι στίχοι από τις ρίμες του Φασόλη. Στο πέρασμα του χρόνου επέζησε ο Φασόλης και η Εβραιοπούλα ξεχάστηκε.

Ένα χαρακτηριστικό του τρόπου με τον οποίο εκτελείται ο Φασόλης στη Σίφνο είναι η χρήση χαρακτηριστικού τσακίσματος:
"Λυγαριά-Λυγαριά, πέντε μήνες δυο παιδιά

λυγαριά-λυγαριά, κι άλλα δυο μες την κοιλιά"

Βρίσκουμε την ελληνική παροιμία:
"κύριε ελέησον, παπαδιά πέντε μήνες δυο παιδιά 
και το τρίτο στην κοιλιά."
Την παροιμία αυτή την αναφέρει ο Αλ. Παπαδιαμάντης στο διήγημά του "Στο Χριστό στο Κάστρο" που δημοσιεύτηκε το 1892: 


― Δὲ μ᾽ λές, παπαδιά, εἶπε μὲ τὴν τραχεῖαν φωνήν του ὁ μπαρμπα-Στεφανής, θελήσας ν᾽ ἀστεϊσθῇ καὶ μὲ τὴν πρεσβυτέραν, δὲ μ᾽ λές, γιατί λένε: 
«Κύριε ἐλέησον! παπαδιά· πέντε μῆνες δυὸ παιδιά!»
― Γιατί, μαθές, τὸ λένε; ἀπήντησε χωρὶς νὰ πειραχθῇ ἡ πρεσβυτέρα. Πάρε παράδειγμα ἀπὸ μένα. Ὀχτὼ γέννες, δέκα παιδιά.
― Θὰ πῇ, τὸ λοιπόν, πὼς οἱ παπαδιὲς εἶναι πολὺ καρπερές. Μὰ γιατί;
― Γιατὶ οἱ παπάδες δὲ λείπουν χρόνο-χρονικῆς ἀπὸ κοντά τους, εἶπεν ἡ θειὰ 〈τὸ〉 Μαλαμώ.

Είναι πιθανόν το τσάκισμα στο Φασόλη να σχετίζεται με αυτήν την παροιμία.   

 

Σιφνέικο τραγούδι
Χορευτικό τραγούδι
Χρονολογία: ----
Δημοσιεύτηκε από: Συντάκτης Π.Σ.Σ.
Δημοσιεύτηκε στις: 04 Απρ 2025
Τεκμήρια: 0

Στίχοι

Ανάμεσα Φλαμπούρου και κάβο Χοντροπού 
ηβράχηκε ο Φασόλης μα δεν ηξέρω πού.

(άλλη εκδοχή)
Ηβράχηκε ο Φασόλης κάτω στου Χοντροπού
σ' ένα χωράφι μέσα μα δεν ηξέρω πού.
 
Ω παραγιέ μου πες μου ο γέρος τι έγινε
τα μάτια μου τον κλαίνε κι΄ ο νους μου έμεινε.
 
Ο γέρος κινδυνεύει στην Άγρια σπηλιά
το χιόνι τον πλακώνει σωθήκαν τα ψωμιά.
 
Ω γέρο Αγγελετθάκη κάμε για το θεό
στρώσε μου το μουλάρι να πάω να τονε βρω.
 
Τρία ψωμιά τού πάω κι΄ ένα φλασκί κρασί
κι ένα βερούδι φάβα ίσως κι΄ ανεπιαστεί.
 
Πάω κι΄ αν δεν τόνε εύρω το γέρο ζωντανό
από εκειδά την Πούντα θα πέσω να πνιώ.
 
Τσάκισμα:
Λυγαριά,λυγαριά, πέντε μήνες δυο παιδιά
Λυγαριά, λυγαριά, κι άλλα δυο μες στην κοιλιά.